Bài Học 2: Sơ lược về chứng khoán
Từ lâu Google luôn là một công cụ đắc lực để cho chúng ta tìm hiểu mọi chuyện, là người làm trong nghề từ lâu, trong một buổi tối ngồi rảnh, mình có ghé qua một số trang qua từ khóa trên Google “Tìm hiểu chứng khoán”.
Tuy nhiên khi vào các trang trên page 1, đa phần toàn về lý thuyết chứng khoán và thị trường chứng khoán, tính “thực tế” chứng khoán Việt Nam hầu như không có,
một số còn nói cả các sản phẩm của nước ngoài mà hiện Việt nam chúng ta
còn chưa có (Như Hợp đồng kỳ hạn, Hợp đồng tương lại, …).
Có thể
thấy việc đọc và tìm hiểu như thế là hơi “phí” thời gian, trong khi quỹ
thời gian chúng ta là có hạn, mà hàng ngày trên báo đài hay các phương
tiện thông tin đại chúng lại đang nói “rà rã rà rã” về chứng khoán.
Vậy mình
xin được phép viết về chủ đề này từ A tới Z nhằm chia sẻ chút kinh
nghiệm tôi có được trong vài năm công tác trong nghành (anh em nào đã có
kinh nghiệm, xin “tranh luận” ở mục khác nhé).
Bắt đầu từ đâu?
Đây là điều mà nhiều người muốn tham gia vào thị trường chứng khoán luôn đặt ra,
mở “tạm” một tài khoản chứng khoán chơi trước, vừa chơi vừa tìm hiểu
cho có thực tế hay tìm hiểu “bài bản” trước rồi mới mở một tài khoản để
chơi?
Xin nhắc
lại, làm việc gì cũng cần tìm hiểu trước và mình khuyên là nên bắt đầu
từ cách thứ 2, tìm hiểu nhất định rồi bắt đầu mở lấy một tài khoản chứng
khoán để chơi.
Không
những thế, trong quá trình chơi, vừa chơi phải vừa tìm hiểu, vừa rút ra
cho mình nhiều kinh nghiệm, có thể mới có thể đứng vững và giành thắng
lợi trên thị trường chứng khoán Việt Nam vốn rất khốc liệt trong vài năm
qua.
Cùng với SAM, REE là Doanh nghiệp đầu tiên niêm yết trên HOSE. Có thể hiểu Thị trường chứng khoán là một bộ phận cấu thành của Thị trường tài chính, là kênh huy động vốn dài hạn của Doanh nghiệp cổ phần.
Chứng
khoán thì gồm có cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, quyền mua, hợp
đồng tương lai, … mà ở đó chúng được giao dịch trên thị trướng này (ở
đây mình chỉ xin đề cập vấn đề chi tiết nhất là cổ phiếu).
Trong số các chứng khoán trên thì cổ phiếu được xem là sản phẩm quan trọng nhất và cũng là đối tượng chính của bài viết này
Cổ phiếu
có thể hiểu là chứng thư hay chứng từ xác nhận quyền sở hữu hợp pháp của
người sở hữu cổ phiếu đối với Doanh nghiệp cổ phần đó, và người sở hữu
thì được gọi là cổ đông, giá trị sở hữu sẽ được tính trên mệnh giá cổ
phiếu và số cổ phiếu đang nắm giữ.
Sau vài năm chuẩn bị thì vào ngày 28/07/2000, Thị trường chứng khoán việt
Nam chính thức có phiên giao dịch đầu tiên với 2 mã chứng khoán là REE
và SAM, đây có thể xem là ngày khai trương thị trường chứng khoán Việt
Nam.
Trong vài
năm đầu thành lập, Thị trường Chứng khoán Việt Nam rất ít “hàng hóa” và
do đó mức độ đại chúng hóa cũng rất thấp, hầu như không nhiều người
biết về chứng khoán thời điểm đó.
Tuy nhiên
sau nhiều năm thực hiện chương trình cổ phần hóa các Doanh nghiệp Nhà
nước thành các Công ty cổ phần (tạo hàng hóa cho thị trường chứng
khoán), đặc biệt là vào cuối năm 2006, số lượng các Doanh nghiệp Cổ phần
(gọi tắt là Tổ chức Niêm yết) thực hiện niêm yết trên thị trường chứng
khoán đã tăng đột biến
Lí do là
nếu niêm yết trước thời điểm 31/12/2006 thì Doanh nghiệp sẽ được miễn và
giảm thuế trong các năm tiếp theo. Và tư đó đã tạo “cú hích” để thị
trường chứng khoán Việt Nam phát triển với hơn 800 Tổ chức niêm yết như
hiện nay.
Cơ cấu Thị trường Chứng khoán Việt Nam
Về cơ bản thị trường chứng khoán Việt Nam có thể phân làm 3 cấp:
+ Cấp quản lý:
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở Giao dịch Chứng khoán Tp. Hồ Chí Minh,
Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt
Nam. Đây là cấp đóng vai trò quản lý thị trường chứng khoán.
+ Cấp trung gian:
Công ty chứng khoán, Ngân hàng lưu ký, Tổ chức Niêm yết, Công ty Quản
lý Quỹ. Đây là cấp đóng vai trò trung gian trên thị trường chứng khoán.
Đây là cấp đóng vai trò tạo hàng hóa cho thị trường chứng khoán cũng như
kết nối nhà đầu tư với hàng hóa đó.
+ Cấp cơ sở:
nhà đầu tư cá nhân, nhà đầu tư tổ chức, nhà đầu tư tổ chức chuyên
nghiệp. Đây là cấp thực hiện giao dịch, đầu tư, qua đó giúp thị trường
sôi động.
Ủy Ban
Chứng khoán Nhà nước (SSC): thành lập tháng 11/1996 với chức năng ban
đầu là cơ quan thuộc Chính Phủ chuyên quản lý chứng khoán và thị trường
chứng khoán.
Trong
giai đoạn 2000 – 2005, do thị trường chứng khoán gắn liền với quá trình
cổ phần hóa các Doanh nghiệp Nhà nước thông qua quá trình đấu giá cổ
phần (IPO) nên Ủy ban Chứng khoán Nhà nước được sáp nhập vào Bộ Tài
chính, trở thành cơ quan trực thuộc Bộ này.
Chủ tịch
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước lúc đó là Ông Trần Xuân Hà, được điều động
sang làm Thứ trưởng Bộ Tài chính, trong đó có phụ trách về chứng khoán.
Trong vài
năm gần đây, do số lượng hàng hóa và thành viên trên thị trường tăng
vọt, chạy nhanh theo số lượng, dẫn đến “chất lượng” giảm sút nên Ủy ban
đã ban hành rất nhiều các quyết định pháp lý nhằm quản lý chặt thị
trường, tuy nhiên có thể thấy so với sự phát triển của Thị trường thì
năng lực quản lý của Ủy ban còn chưa tốt, gây nhiều thắc mắc và bất bình
trong cộng đồng nhà đầu tư.
Sở Giao dịch Chứng khoán Tp. Hồ Chí Minh (HOSE):
được khai trương từ buổi đầu thành lập Thị trường chứng khoán Việt Nam
vào năm 2000 với tên gọi ban đầu là Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Tp.
Hồ Chí Minh, tới năm 2007 được nâng cấp và chuyển đổi mô hình hoạt động
với tên gọi như hiện nay – Sở Giao dịch Chứng khoán Tp. Hồ Chí Minh.
Trong số
các cơ quan cấp quản lý thì HOSE là cơ quan quản lý thị trường hiệu quả
và minh bạch nhất, được các nhà đầu tư nước ngoài coi là đại diện cho
Thị trường Chứng khoán Việt Nam với chỉ số VN-Index.
Ngày nay, HOSE hiện đang quản lý hầu hết các Doanh nghiệp cổ phần lớn nhất Việt Nam như Vietcombank, Vietinbank, Tập đoàn Hòa Phát, Hoàng Anh Gia Lai, FPT, …
Nguồn Stock24h
0 Nhận xét