5 LÝ DO KHÔNG NÊN ĐẦU TƯ QUỸ CHỈ SỐ

Lý thuyết danh mục đầu tư hiện đại cho rằng thị trường là hiệu quả và giá của chứng khoán phản ánh tất cả những thông tin có trên thị trường. Điều này đồng nghĩa với việc quản lý chủ động một danh mục đầu tư là vô nghĩa, và nhà đầu tư tốt nhất nên đầu tư theo chỉ số và cứ để kệ danh mục đầu tư của mình sinh lời. Tuy nhiên, giá cổ phiếu không phải lúc nào cũng theo logic đó và cũng có rất nhiều bằng chứng chống lại thuyết thị trường hiệu quả. Vì vậy, mặc dù rất nhiều người nói rằng đầu tư chỉ số là một phương thức hợp lý, chúng ta hãy tìm hiểu những lý cho thấy đây không phải lựa chọn tối ưu.

1. THIẾU KHẢ NĂNG PHÒNG VỆ GIÁ GIẢM

Thị trường cổ phiếu được khẳng định là một nơi đầu tư tốt trong dài hạn, nhưng theo năm tháng thị trường cũng có lúc chìm lúc nổi. Đầu tư vào một quỹ chỉ số, chẳng hạn một quỹ mô phỏng S&P 500, sẽ giúp danh mục tăng giá nếu thị trường hoạt động tốt, nhưng cũng khiến bạn chịu nhiều rủi ro nếu giá giảm. Bạn có thể phòng vệ rủi ro bằng cách bán khống chỉ số, hoặc mua quyền chọn bán với chỉ số này. Tuy nhiên, vì những cách làm này hoạt động theo những chiều hướng trái chiều nhau, nên việc sử dụng chúng cùng lúc có thể làm mất đi mục tiêu của đầu tư (còn được gọi là chiến lược hòa vốn).

2. THIẾU KHẢ NĂNG PHẢN ỨNG

Đôi khi việc định giá sai có thể được nhận diện rõ ràng trên thị trường. Nếu có duy nhất một công ty trong khối ngành internet thu được lợi nhuận khả quan thì giá cổ phiếu của tất cả các công ty internet khác sẽ tăng lên theo và cả nhóm này sẽ có giá thị trường cao hơn giá trị thực (hay còn gọi là bị định giá cao). Điều ngược lại cũng có thể xảy ra. Chỉ riêng một công ty làm ăn thua lỗ thôi thì nó cũng có thể kéo theo giá cổ phiếu của tất cả những công ty trong khối ngành mình cùng giảm. Khối ngành đó có thể đáng để đầu tư giá trị, nhưng trong một chỉ số bình quân gia quyền giá quy mô lớn, người ta sẽ giảm chứ không tăng số lượng nắm giữ cổ phiếu khối ngành đó. Cách quản lý chủ động có thể tận dụng hành vi “lạc lối” này trên thị trường. Một nhà đầu tư có thể nhìn ra được tiềm năng các công ty đang bị định giá thấp dựa trên các nhân tố ngoài các chỉ số cơ bản và bán cổ phiếu các công ty bị định giá cao với dự đoán tương tự.

Đầu tư chỉ số thì không thể tận dụng được như vậy. Nếu một cổ phiếu được định giá cao, thì nó sẽ chiếm tỷ trọng cao hơn trong chỉ số. Thật không may bởi đó cũng là lúc các nhà đầu tư nhạy bén muốn giảm lượng cổ phiếu đó trong danh muc của mình. Vì vậy kể cả nếu bạn biết rõ ràng rằng một cổ phiếu đang bị định giá cao hay thấp, nhưng nếu chỉ đầu tư vào một chỉ số thì bạn sẽ không thể làm gì để sinh lời được từ thông tin đó.

3. KHÔNG THỂ KIỂM SOÁT NHỮNG CỔ PHIẾU ĐƯỢC NẮM GIỮ

Các chỉ số là những danh mục cố định. Nếu một nhà đầu tư mua chứng chỉ quỹ của một quỹ chỉ số, anh ta không thể nào kiểm soát những cổ phiếu cá nhân trong danh mục đó. Bạn có thể nhắm tới một vài công ty cụ thể và muốn sở hữu cổ phiếu công ty đó, như là một ngân hàng yêu thích hay công ty thực phẩm mà bạn đã dày công nghiên cứu và muốn mua. Tương tự, kinh nghiệm của bạn có thể khiến bạn tin rằng một công ty nào đó đặc biệt hơn so với số còn lại vì thương hiệu, cách quản lý hay dịch vụ khách hàng tốt hơn v.v… Kết quả là bạn rất muốn đầu tư vào nó hơn vào những công ty cùng ngành.

Đồng thời, bạn lại có ác cảm đối với những công ty khác vì lý do đạo đức hay cá nhân nào đó. Ví dụ, bạn không thích cách những công ty này ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường hoặc những sản phẩm của chúng. Bạn có thể bổ sung những cổ phiếu yêu thích vào danh mục cá nhân của mình với, nhưng các thành phần trong danh mục đầu tư thì bạn không có thẩm quyền để thay đổi chúng.

4. HẠN CHẾ TRONG VIỆC ÁP DỤNG NHỮNG CHIẾN LƯỢC KHÁC NHAU

Có vô vàn chiến lược mà nhà đầu tư đã sử dụng và thành công nhưng thật không may, khi mua một chỉ số trên thị trường, bạn sẽ không thể áp dụng những ý tưởng và chiến thuật hay. Đôi khi các chiến lược đầu tư có thể kết hợp với nhau để đem lại cho nhà đầu tư tỷ suất lợi nhuận đã điều chỉnh rủi ro (risk-adjusted return) tốt hơn. Đầu tư chỉ số đem lại sự đa dạng hóa, nhưng bạn cũng có thể đa dạng hóa chỉ với 30 cổ phiếu thay vì 500 cổ phiếu như trong S&P 500 mà phải không.

Nếu nghiên cứu kỹ, bạn sẽ tìm được cổ phiếu có giá trị tốt nhất, cổ phiếu tăng trưởng mạnh nhất và những cổ phiếu phù hợp nhất với các chiến lược khác nhau. Sau đó, bạn có thể kết hợp chúng vào một danh mục nhỏ hơn với mục tiêu rõ ràng hơn. Danh mục của bạn có thể có lợi suất cao hơn tổng thể thị trường hoặc danh mục đó sẽ phù hợp với mục tiêu và khả năng chấp nhận rủi ro của cá nhân bạn.

5. KHÔNG THỎA MÃN KỲ VỌNG CÁ NHÂN

Cuối cùng, đầu tư sẽ đem lại sự thấp thỏm lo âu, đặc biệt trong thời kỳ thị trường rối loạn. Khi đầu tư vào một cổ phiếu nhất định, bạn sẽ phải liên tục theo dõi giá, đôi khi phải thức cả đêm, nhưng viễn cảnh này cũng sẽ chẳng thay đổi dù cho bạn đầu tư vào chỉ số. Bạn vẫn sẽ thường xuyên theo dõi diễn biến thị trường và lo lắng đến phát ốm mỗi khi thị trường tụt dốc. Hơn cả, bạn sẽ mất đi cảm giác hài lòng và hào hứng khi tự mình đầu tư thành công và thu về lợi nhuận.

LỜI KẾT

Có nhiều nghiên cứu ủng hộ và phản bác việc quản lý danh mục chủ động. Lợi suất mà nhiều nhà quản lý đem lại còn kém hơn một vài chỉ số tiêu chuẩn, nhưng điều này không làm thay đổi thực tế là có nhiều nhà đầu tư xuất chúng thường xuyên đánh bại thị trường. Đầu tư chỉ số chỉ có ý nghĩa nếu bạn đầu tư với tầm nhìn dài hạn và tổng thể, nhưng có nhiều lý do cho thấy đây không phải luôn là cách đầu tư tốt nhất để đạt được những mục tiêu cá nhân.